Γράφει ο Αθανάσιος Ανδρικάκης.

Ένα πρόβλημα που απασχολούσε και συνεχίζει να απασχολεί πολλούς γονείς ακόμη και σήμερα είναι αυτό που λέμε προετοιμασία  των παιδιών τους στο σπίτι και ειδικότερα διάβασμα και στο «παρακάτω».

Κι όμως όσο καλή και φιλότιμη μπορεί να είναι η προσπάθεια  αυτών των γονιών πολλές φορές φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα, με αρνητικές επιπτώσεις.

Ενδόμυχα και άθελά τους ακυρώνουν ως ένα βαθμό την προσπάθεια του δασκάλου ή του καθηγητή και τα παιδιά τους αντί να προσέχουν στο μάθημα επαναπαύονται στην ιδέα πως κάποιος στο σπίτι θα τους τα εξηγήσει καλύτερα. Αυτά τα παιδιά φθάνουν στο σημείο να διδάσκονται στο σπίτι και να εξετάζονται στο σχολείο που έτσι το μετατρέπουν στη συνείδησή τους όχι ως τόπο μάθησης αλλά ως εξεταστικό κέντρο.

Οι αδυναμίες τους καλύπτονται όπως – όπως από τους γονείς τους, δεν φθάνουν ποτέ στον εκπαιδευτικό με αποτέλεσμα πολλές φορές να έχει στρεβλή εικόνα για το επίπεδο της τάξης του. Κι αν τύχει και κάποιοι μαθητές έχουν διαβάσει το «παρακάτω» τότε δεν έχει καμία σημασία που ο εκπαιδευτικός το καταλαβαίνει αμέσως. Εκείνο που μετράει είναι που χαλάει στο μαθητή το στοιχείο της έκπληξης  για το καινούργιο και  κάνουν αυτούς τους μαθητές να βαριούνται στην παράδοση.

Συγχρόνως μοιραίο είναι στα μάτια του παιδιού οι γονείς του να συγκρίνονται με τον εκπαιδευτικό ειδικά αν καταφεύγουν σε επικριτικά σχόλια για την επάρκεια και την παιδαγωγική του κατάρτιση, αφού τα σχολικά βοηθήματα που κυκλοφορούν και απευθύνονται ( τυχαία;) τα περισσότερα στους γονείς και όχι στα παιδιά, τους μετατρέπουν σε ειδικούς του αντικειμένου. Αρκετές φορές μάλιστα φθάνουν και στο σημείο  κάποιοι γονείς να υποδεικνύουν ή ακόμη και να απαιτούν από τον εκπαιδευτικό να ακολουθήσει «το δικό τους τρόπο» διδασκαλίας και τη δική τους νοοτροπία μέσα στην τάξη. Κι αν τύχει μετά από τόσο κόπο που κάνανε να μην έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, τότε αφού μοιράσουν όλες τις ευθύνες στον εκπαιδευτικό και στο παιδί τους, αυξάνουν την πίεση οδηγώντας τα στην εξάντληση και στην απέχθεια για τη μάθηση. Είναι τότε που χάνουν το ρόλο του γονέα  αφού παίζουν το ρόλο του εκπαιδευτικού.

Κι όμως θα μπορούσαν να κάνουν πράγματα μαζί με τα παιδιά τους ξεφεύγοντας από το ρόλο του εκπαιδευτή – εκπαιδευόμενου. Να συζητήσουν, να παίξουν, να περάσουν καλά και να τα βοηθήσουν σιγά, σιγά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να απογαλακτιστούν πιο εύκολα όταν θα έρθει η ώρα τους.

Κι αν αναρωτιούνται κάποιοι  πως μπορούν κάποιοι γονείς να βοηθούν τα παιδιά τους σε μαθήματα εξειδικευμένα και απαιτητικά όπως μαθηματικά, φυσική, αρχαία ή χημεία, ας είναι καλά το εκπαιδευτικό μας σύστημα που ακόμη στηρίζεται στην απομνημόνευση, την παπαγαλία και όχι στην κριτική σκέψη. Παπαγαλίζει ο γονέας το μάθημα στο σπίτι και ζητάει από το παιδί του να τον μιμηθεί. Κι εκείνο νοιώθει πως χωρίς το διάβασμα από τους γονείς του τίποτα δεν μπορεί να καταφέρει. Δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να διαβάζει μόνο του, νοιώθει πίεση όταν έρχεται η ώρα του διαβάσματος, του βγαίνουν αρνητικά συναισθήματα, αποκτάει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη της αποστήθισης, τρέμει στην ιδέα της σχολικής αποτυχίας αφού το βασικό του κίνητρο για τη μάθηση είναι «για να μη φωνάζουν οι γονείς μου», ενώ την προσπάθεια των γονιών του δεν τη βλέπει ως ένδειξη φροντίδας απέναντί  του.

Έτσι μαθαίνει να πορεύεται το δρόμο της μάθησης μόνο υποβασταζόμενο. Χωρίς αυτοπεποίθηση έτοιμο να καταρρεύσει στην πρώτη του αποτυχία. Τότε καταρρέουν και οι γονείς μαζί του  καθώς νοιώθουν πως χάνουν την κοινωνική τους καταξίωση.

Κι όμως η βοήθεια στο σπίτι μπορεί να γίνει δημιουργική αν:

Μάθουν οι γονείς στα παιδιά τους να κυνηγάνε τη γνώση, τη μόρφωση και την ανάπτυξη της κριτικής  σκέψης. Όχι τους βαθμούς. Οι βαθμοί έρχονται μόνοι τους όταν μαθαίνουμε σωστά.

Αξιολογήσουν τις σημαντικότερες δραστηριότητές των παιδιών τους και σε συνεργασία μαζί τους  επιλέξουν τι θα συνεχίσουν και τι θα διακόψουν. Τα παιδιά για να είναι υγιή πρέπει να έχουν και ελεύθερο χρόνο.

Παρακολουθούν την πρόοδο που κάνουν σε συνεργασία με το σχολείο, συζητάνε μαζί τους τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, και ζητάνε  να εφαρμόζουν τις οδηγίες που πήρανε για την μελέτη των μαθημάτων τους

Παροτρύνουν τα παιδιά τους να έχουν σταθερό καθημερινό διάβασμα ακόμη και τις αργίες (έστω λίγο) ώστε να μην χάνουν την επαφή με το αντικείμενο.

Τα  ενθαρρύνουν να έχουν ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία του μαθήματος  χωρίς να είναι απαραίτητο αυτά που θα πούνε να είναι σωστά αφού μαθαίνουν μέσα από τα λάθη τους.

Τα τονίζουν να ρωτάνε πάντα όλα όσα δεν καταλαβαίνουν.

Τα ζητάνε να έχουν έστω λίγη ή μικρή συμμετοχή στο μάθημα.

Παρακολουθούν τη συμμετοχή τους στα τεστ και στα διαγωνίσματα του σχολείου καθώς επίσης και τις επιδόσεις τους.

Τέλος, κλείνοντας θεωρώ πως αν οι γονείς  δείξουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη τόσο στα παιδιά τους όσο και στους εκπαιδευτικούς αυτών, τότε πολύ πιθανό να εκπλαγούν ευχάριστα από τις επιδόσεις και των δύο.

Ο Αθανάσιος Ανδρικάκης
διδάσκει Μαθηματικά
στο
Αριστοτέλειο Εκπαιδευτήριο Σερρών